Tüm hayvanlarda hastalıkların en önemli zemin hazırlayıcılarından birisi stres. Bu sebeple farklı hayvan türlerine yönelik yazı dizisi yayınlamaya çalışacağız. Bugün ki yazımızda kanatlılarda sıcaklık stresi konusunu soru cevap şeklinde ele alacağız.

Kanatlılar için Sıcaklık Stresi Nedir?

Bilindiği üzere kanatlı hayvanlar çevre ısısından diğer hayvanlara göre daha fazla etkilenmektedir. Bu sebeple ortam ısısının yükselmesi kanatlı hayvanların vücut ısılarının kontrolsüz bir şekilde hem ölümcül seviyelere yükselmesine hem de vücut ısısının çok düşmesine sebep olabilir. Her iki durumda kanatlı hayvanlarda önemli bir stres oluşturmaktadır.

Kanatlılar için Sıcaklık ve Nem İhtiyacı Nedir?

Kanatlılar vücut ısılarını koruyabilmek için diğer hayvanlardan daha stabil bir çevre ısısına ihtiyaç duyarlar. Ergin bir tavuk için çevre ısısı 15 ile 25 derece arasında olmalıdır. Profosyonel üreticilikte bu ısı aralığı daha dar ve optimum olması istenmektedir. Ortam ısısının bu ısı aralığından uzaklaşması verimin o denli düşmesi anlamına gelmektedir.

Yetişkin kanatlılarda hava sıcaklığının 29 derece üzeri çıkması davranışlarına yansımakta yem tüketiminin ve verimliliğin azaldığı gözlemlenmiştir. Çevre ısısının 38 derece ve üzerinde olması vücut ısısının ölümcül seviyeye çıkmasına sebep olmakta ve ölüme sebep olabilmektedir.

Yüksek nem ise vücut ısısının akciğerlerden uzaklaştırılmasını engellemektedir. Bu sebeple nem sıcaklığın hayvan üzerindeki olumsuz etkilerini arttırmaktadır. Örneğin yaşlı hindiler için 29 derecenin üstü sıcaklık ve %50 ve üstü nem tehlikelidir. 32 derece ve üstü sıcaklık ile %50 nem seviyesinde ise risk kritik bir şekilde artmaktadır.

Nemin aşırı düşmesi ise yine vücut sıvılarının azalmasına sebep olarak sıcaklık stresinin kötüleşmesine sebep olmaktadır.

Sıcaklık Stresinin Belirtileri Nelerdir?

Hava sıcaklığı 29 derecenin üzerine çıktığında buharlaşma yoluyla hayvan serinlemeye çalışmaya başlamaktadır. Solunum kasları daha fazla çalışmakta solunum hızlanmaktadır. Su tüketimi artmaktadır. Davranışsal olarak hayvanlar birbirinden uzaklaşır, kanatlarını açar.

Kanatlılar Nasıl Serinler?

En önemli husus havalandırmadır. Küçük çaplı yetiştiricilerimizin yaptığı en önemli hata yetersiz havalandırmadır. Pencere ve kapıların yetersiz olması, hayvanların üşüyeceği düşünülerek havalandırmaların kapatılması en önemli hastalık ve ölüm sebepleridir. Doğru bir havalandırma olmadan tedavilere başarılı bir yanıtta alınamamakta düzelmeler olsa da hastalıklar sık sık tekrarlamaktadır.

Kanatlıların yem tüketiminin en fazla olduğu zaman sabahlardır. Öğlen saatlerinde sıcaklık stresi artmaktadır. Sıcaklık stresi en üst seviyeye ulaşmadan 6 saat önce beslenmiş olması kanatlıların sıcaklık stresi riskini azaltmasına yardımcı olur.

Su tüketimi sıcaklık stresi durumunda 2 ila 4 kat artış gösterir. Hayvanların taze suya ulaşmakta rekabet içinde olmaları sıcaklık stresini çok arttırabilmektedir. Bu sebeple sulukların sayıları ve yeterlilikleri ile suyun daha sık değiştirilmesi ve taze olması çok önemlidir.

Buharlaşmanın artışıyla bazı besinsel eksiklikler oluşabilmektedir. Bu sebeple beslenmelerinin takviye edilmesi sıcaklık stresini ve verim düşüklüğünü azaltmaktadır. Bu amaçla mineral, tuz, sodyum bikarbonat ve vitamin bakımından desteklenmelerinde fayda vardır.

Sağlık ve afiyetle kalın.