Türkiye’deki obrukların yarısından fazlası Konya’da
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Konya’daki obruk oluşumlarının, yer altı sularının çekilmesi ve kuraklığın yanı sıra açılan kaçak kuyular nedeniyle de arttığını söyledi
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Konya’nın özellikle Karapınar bölgesinde sayıları her geçen gün artan obruklarıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Türkiye’deki toplam obruk sayının yarısından fazlasının Konya’da bulunduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Arık, obruk oluşumlarının en önemli nedeninin kaçak kuyu sayısındaki artış olduğunu söyledi.
Yer altında zamanla çözünen kireç taşlarının boşluk oluşturması ve zeminin çökmesiyle oluşan obrukların sayısının hızla artığını belirten Prof. Dr. Arık, kuraklık ve yer altı suyu kullanımının obruk oluşumunda başlıca etkenler olduğunu ifade ederek, Konya Kapalı Havzası'nda yer altı ve yüzey suyunun yüzde 80'inden fazlasının tarımda kullanıldığını, tarımsal sulama amacıyla açılan kaçak kuyuların da obruk oluşumuna önemli ölçüde etki ettiğini vurguladı.
Arık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, havzada yılda 2 milyar 450 milyon metreküp su kullanıldığını kaydetti. Prof. Dr. Arık, "Yılda ortalama 500 milyon metreküp su açığı veriyoruz. Bu durumda yer altı sularımızda ciddi bir azalma söz konusu. Havzanın en önemli kaynağı yer altı suları. Bunun tek sebebi tarımsal sulama değil, küresel iklim değişikliği ve kuraklık da önemli bir etken. İstenen yağışı da alamıyor. Havza, ülke ortalamasının yarısı kadar yağış alıyor" dedi.
KONYA’DA 35 BİN BELGELİ KUYUNUN 3 KATI KAÇAK KUYU VAR
Konya'da yer altı suyu kullanımının 1970'li yıllarda başladığını, yer altı su kuyularının sayısının her geçen gün arttığını aktaran Arık, "Konya Kapalı Havzası'nda belgeli şu anda 35 bin civarında kuyu mevcut. Bunun üç katından fazla da belgesiz, yani kaçak kuyu var. Bunun negatif sonuçlarından biri, su seviyesinin düşmesi ve suyun bulunamamasıdır. Bölgede obruk gibi olumsuz sonuçların ortaya çıkması da karşımıza çıkıyor. Yakın gelecekte eğer bu şekilde devam ederse kullanma suyu için bile sıkıntılar yaşayabileceğimiz öngörülüyor" İfadelerini kullandı.
KAYITLI 600 CİVARINDA OBRUK VAR
Türkiye'de obruklarla ilgili sağlam bir envanter çalışması olmadığını bildiren Arık, "Konya'da, AFAD'ın Afet Riski Araştırma Sistemi'nde kayıt altına alınan 600 civarında obruk var. Her geçen yıl oluşan obruklar buraya kaydediliyor ancak bölgede obruğun habercisi olabilecek ya da geçmişte oluşmuş, binlerce deformasyon ve oturma yapılar var" diye konuştu. Yer altı su seviyesinin yılda 2 metre düştüğünü dile getiren Arık, bu nedenle ileride çok ciddi su sıkıntısı yaşanabileceğini anlattı.
En fazla obruk görülen Konya’nın dışında Karaman, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Eskişehir ve Ankara'nın da aralarında bulunduğu birçok şehirde obruk oluşumlarına rastlandığını ifade eden Arık, şöyle devam etti:
"Konya'nın kuzeybatısındaki komşu Sakarya Havzası'nda obruklar artmaya başladı. Bunun yanı sıra ülkede karbonatlı kayaçların yanı sıra jips ve halit (kaya tuzu) gibi kayaçların yaygın olduğu bölgelerde yine obruk oluşumlarının sayıca çok arttığını görüyoruz. Sivas, Çankırı, Çorum, Yozgat bölgelerinde de bu jipsli seriler üzerinde de yüzlerce obruğun olduğunu biliyoruz. Ülkenin en doğusundan en batısına birçok ilimizde de obruk oluşumlarını görüyoruz. Batman, Siirt, Diyarbakır ve Erzurum ile batıda Manisa'ya kadar obruk oluşumlarının yaygınlaşmaya başladığını görüyoruz. Sivas civarında 450-500 obruk var. Bunun yanı sıra Eskişehir'de 50-60 obruktan söz edebiliyoruz. Konya bölgesindeki kayıtlı 600 obruk var. Ülke genelinde her zaman görmeye alışık olduğumuz derin kuyu şeklindeki obrukların sayısı binin üzerinde ancak bunun sağlıklı bir veri tabanı olduğunu söyleyemeyiz. Gelen bilgilerin derlemesiyle oluşturulmuştur."
YABANCI ARAŞTIRMACILARIN DİKKATİNİ ÇEKİYOR
Türkiye genelinde obruk oluşum nedenlerinin başında kuraklık geldiğine işaret eden Arık, Konya ve çevresindeki illerde ise yer altı suyu kullanımının öne çıktığını dile getirdi. Konya Kapalı Havzası'nda görülen obrukların, sayısı ve büyüklüğüyle dikkat çektiğini kaydeden Arık, Prof. Dr. Francisco Gutierrez ve ekibinin bilimsel ve tehlike boyutuyla da ilgi gören obrukları araştırmak üzere Konya’ya geleceğini sözlerine ekledi.
HABER MERKEZİ
