Hani derler ya özür dilemek erdemdir. Ama asıl olan özür dilemek midir yoksa özür dilenecek şeyi yapmamak mıdır.

Peki hiç topraktan özür dilemeyi düşündük mü?

Sana neler yapmışım. Kazanma isteğiyle attığımız kimyasalları hormonları insanlara sunduk bilerek ya da bilmeden.

Al üst etmişim her şeyini ama söz artık bunları bırakıyorum diyebilmek.

Zehirlemeden, yormadan. Aslında bu anlamda topraktan özür dilemek biraz da hayattan özür dilemek gibidir.

Peki, nerden başlamalı. Toprağı yormadan yıpratmadan doğru yöntem ve bu yöntemlere uygun ekipmanla yani pulluk, tırmık gibi neler kullandıysak başlamak ilk olarak.

Ve tohum seçimi. Gerçekten önemli.

Bunu reddetmemekle beraber bence ikinci önemli tercih ekim sıklığı. Bunu birikimlerinizle, deneme yanılmayla siz karar verebilirsiniz. Çünkü bize fikir veren araştırmalar bile kağıt üstünde başlasa da sonuçta yapılan denemelerle ortaya çıkıyor.

Yine de en ekonomik en mantıklı yolu analizlere göre karar vermek. Ekim sıklığı bize ne sağlar ya da ne kaybettirir derseniz, her bitkinin bir köklenme alanı vardır. O alan içerisinde ne kadar rahat çalışırsa ve o alan içinde ne kadar iyi besin, iyi su kullanabilirse o kadar sağlıklı ve kaliteli olur.

Eğer siz daha çok ürün alıyım diye gerekenden daha sık ekim yaparsanız sıra arası ya da sıra üzerindeki komşu bitkiler o bitkinin kullanım alanını ortak kullanmaya başlar.

Onun suyundan, besininden almaya başlar. Buna mecburdur. Her canlı gibi yaşama ve gelişme isteğidir. Oysa bu kez birim alanda 2 yerine 3 almak için sık ekim yaptığınızda 3 yerine iki buçuk alırsınız. Belki daha az.

Peki derseniz ki iki buçuk ikiden büyüktür. O tartışılmaz. Ama 2 den büyümek için ödeyeceğiniz bedelleri düşünelim. Daha fazla su. Daha fazla gübre ve toprağın kimyasal enerjisinin daha fazla çalınması.

Eğer sulamayı ve gübrelemeyi doğru yapamazsanız yaz sıcaklarında ve örneğin pancar için düşünelim, pancar kendini yaşatabilmek için gereken enerjiyi besin depoladığı gövdesinden geri almaya açıkcası çalmaya başlar.

Hangisi daha iyi. Fazla gübre, fazla su ve içi boşalmış zayıf ürünlerin maliyetiyle 2 de ikibuçuk almak mı, temiz ve düzgün maliyetli ama kaliteli 2 de 2 almak mı.

Her şeyi kusursuz yaptınız. 3 te 3 aldınız. Emin olun toprağın o yorulmuşluğunu ve enerjisini geri koymak için seneye daha çok gübre kullanacaksanız. Ve bir gün her şey çökecek. Ya eskiden biz şu kadar verim alırdık diye başlıyan cümleler kurmanız uzak değil. .

Boş verin tekniği bilimi. Çok basit bir yol deneyelim. Bir defter tutuyorsunuz mesela. Tüm o yıl ki masrafları yazıyorsunuz. Kar zarar hesapları.

Nasıl daha fazla kar ederim. En kısa sonuç girdi dediğimiz tohum, gübre mazot gibi üretim yaparken ki masrafları kısarak. Tamamda toprakla ve bitkilerle uğraşıyorsunuz. İkisi de canlı yapılar. Kimyası var biyolojisi var.

İşte tam da burada konuştuklarımız devreye girecek. Oturup düşünmek. Eğer konuya hakim değilsek danışmak, analiz yapmak, öğrenmeye çalışmak bir yandan da.

Ekim sıklığı demişken bölgede en çok ekilen ürünlerden pancar için mesela ideal ekim sıklığı hem denemeler hem de analizler sonucunda sıra arası 45 cm, sıra üzeri ise toprağın gücüne göre 20-25 cm ve genel anlamda dekarda 9-10 bin bitki ideal kabul edilir.

Buğdayda ise ilginç araştırmalar var. Örneğin sıra arasını 20 cm den aza indiren makine ekim teknolojileri gelişse de denemeler metrekarde 500- 550 tohumu ideal gösteriyor. Gerçi bu toprağınızın gücü orantısında indirilebilir.

aÖte yandan ilginç bir araştırma ve deneme sonucu da Van Yüzüncü yıldan. Metrekareye 450 buğday tohumunda kalan boşlukları yabani bitkiler değerlendiriyor ve yabancı ot oranı, daha seyrek ekimlerde artıyor.

Daha önce de çoğunuzun bildiği yada duyduğu çapraz ekimle hem bu sayı metrekarede 650 tohuma kadar çıkabiliyor  hem de yabancı ot ihtimalini çok azaltıyor.

Çapraz ekim dediğimiz tüm sıralarda her tohum aynı sıraya denk gelmemesi. Mesela yan sırayı başlarken diğer sıranın iki tohumunu ortalayacak şekilde başlamanız. Bir ileri bir geri başlayarak tohum atmanız yani.

Çapraz ekim mantığıyla hem tohumların birbiriyle rekabetini azaltabilir, hem toprağı yormadan dekarda 25 kilo ile 30 kilo arasında fazla ürün elde edebilir ve de yabancı ot oranını düşürebilirsiniz.

Artık ilerleyen sohbetlerimizde biraz daha yeni sonuçlardan konuşmaya, biraz daha konunun işimize yarayacak kısımlarını paylaşmaya başlamak umuduyla selam ve esenlikler…