Teknoloji ile kolaylaştı, ama dizgicilikte usta bulunamıyor

Sivas’ta dizgicilik mesleği, zamanla büyük bir dönüşüm geçirerek teknolojiyle kolaylaşmasına rağmen, hâlâ eski usulleriyle sabır ve uzun emek gerektiren bir iş olarak öne çıkıyor. 1980’lerde harf dizgiciliğiyle bir kitabın tamamlanması aylar sürerken, günümüzde bilgisayar destekli dizgi sayesinde aynı işlem birkaç günde bitirilebiliyor. Ancak, bu mesleğin geleceği gençlerin sabırsızlığı nedeniyle tehdit altında.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlük matbaasında 35 yıldır dizgicilik yapan Abdulkadir Kocatürk, dizgiciliğin geçirdiği evrimi ve bu mesleğin giderek unuttuğuna dair endişelerini paylaştı. Kocatürk, özellikle gençlerin bu mesleğe olan ilgisizliğini vurguladı ve dizgi mesleğinin, bilgisayar destekli tasarımlar nedeniyle daha kolay hale gelmesine rağmen hala sabır isteyen, uzun süre dikkat gerektiren bir iş olduğunu belirtti.

Kocatürk, eski usulleriyle yapılan dizgiciliğin bilgisayar teknolojisiyle nasıl değiştiğini anlattı. 1980’lerde 300 sayfalık bir kitabın harf dizgisi için 2-3 ay çalışılırken, şimdi bu işlem bilgisayar ortamında sadece birkaç günde tamamlanabiliyor. Ancak, bu işin teknik olarak daha kolay hale gelmesi, gençlerin sabırsız yapıları nedeniyle mesleğe olan ilgiyi azaltmış durumda. Özellikle dizgiciliğin uzun süreli dikkat ve sabır gerektiren bir iş olduğunu belirten Kocatürk, gençlerin kısa süreli işlerle ilgilenmeye daha yatkın olduklarını ifade etti.

Kocatürk, özellikle gençlerin dizgicilik yerine grafik tasarım gibi kısa süreli ve sabır gerektirmeyen işlere yöneldiğini söyledi. Bu durumun, dizgi mesleğine çırak bulamamaya yol açtığını ve dizgiciliğin artık unutulmaya yüz tuttuğunu dile getirdi. "Dizgiyi duyan gençler hemen vazgeçiyor," diyen Kocatürk, bu mesleğe olan ilginin giderek azaldığını ve çırak yetiştirme imkanlarının şu an için bulunmadığını belirtti.

Kocatürk, dizgicilik mesleğinin özelliği gereği, başlanan bir işi bitirmenin zorluklarına dikkat çekti. Özellikle 100 sayfalık bir kitapta, ilk sayfalarda yapılan kaliteyi son sayfalarda tutabilmenin zor olduğunu vurgulayan Kocatürk, gençlerin sabırsızlığı yüzünden dizgi işine ilgi duymadıklarını ifade etti. "Bir sayfalık grafik tasarım 1-2 saatte yapılırken, kitap dizgisi çok daha uzun bir süreçtir," diyen Kocatürk, gençlerin bu sabır gerektiren işin sonunda motivasyon kaybı yaşadıklarını ve bu yüzden dizgi işine yönelmediklerini söyledi.

Buna ek olarak, bilgisayar ortamındaki font çeşitliliği ve yazı büyüklüğünün kolayca ayarlanabilmesi ile dizgiciliğin daha pratik hale geldiğini ancak bunun da mesleği sabır gerektiren bir iş olmaktan çıkararak, gençler için cazip kılmadığını dile getirdi. Kocatürk, eski harf dizgilerinde standart yazı karakterleri ve büyüklükleri ile mesleğin zorluklarını ve disiplin gerektiren yapısını öne çıkardı.

Sonuç olarak, dizgicilik mesleği teknolojinin getirdiği kolaylıklarla hız kazanmış olsa da, sabır gerektiren yönü nedeniyle günümüz gençlerinin ilgisini çekmekte zorlanıyor. Bu durum, mesleğin geleceği için ciddi bir tehdit oluşturuyor ve dizgicilik gibi geleneksel el işçiliği mesleklerinin unutulma riskiyle karşı karşıya kalmasına yol açıyor.