Türk Akademisyenlerden NATO’dan ödül alan yenilikçi savunma teknolojisi

Günümüzde savunma sanayisine yapılan yatırımlar hızla artarken, insansız hava araçları (İHA) da muharebe sahalarında kritik bir rol oynamaya başladı. Bu gelişmelere paralel olarak NATO, çift kullanımlı ileri teknolojilerin teşvik edildiği “Innovation Hackathon 2025” yarışmasını düzenledi. Etkinliğe 80’i aşkın firma ve ekip katıldı.

Yarışmaya, ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği öğretim üyesi ve ROMER Müdürü Doç. Dr. Erol Şahin ile Aksaray Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Veli Bakırcıoğlu öncülüğünde kurulan "Skytech Robotik Teknolojileri" firması katıldı. Araştırmacılar, bal arılarının tehlike anında verdikleri feromon sinyallerinden yola çıkarak "STRIKE" adlı bir yapay zeka modülü geliştirdi.

Bu modül, İHA’lara yönelik saldırılarda, vurulan hava aracından toplanan sensör verilerini analiz ederek saldırganın yönünü ve konumunu tespit ediyor. Tespit edilen bilgiler daha sonra sahadaki diğer dost unsurlarla paylaşılıyor. Böylece düşman ya görüntülenme riskini ya da konumunu ele verme riskini göze almak zorunda kalıyor.

Modül, drona entegre edilse de onunla bütünleşik çalışmak zorunda değil; bağımsız bir yapı sergiliyor. Geliştiricilere göre sistem yalnızca İHA’larda değil, farklı kara ve hava araçlarında da etkili bir şekilde kullanılabilecek esneklikte tasarlandı.

Yapay zeka ile güçlendirilen STRIKE modülü, gerçek zamanlı veri işleyerek saldırı anındaki yön ve kuvvet analizini hassasiyetle yapabiliyor. Canlı ateşli tatbikatlarda da başarıyla test edilen sistem, NATO tarafından seçilen uluslararası jüri tarafından ilk 10 içine alınarak ödüllendirildi.

Geliştirici ekip, bu başarıyla birlikte NATO’nun DIANA programına davet edilerek teknolojiye yönelik daha fazla yatırım ve destek imkanına da kapı araladı. Öte yandan akademisyenler, NATO Bilim ve Teknoloji Organizasyonu’nun (STO) IST paneline de katkı sunmaları için davet aldı.

Projenin Türkiye’de patent başvurusu yapılmış durumda ve ticarileştirme çalışmaları devam ediyor. Doç. Dr. Şahin, modülün farklı üreticilere ait dronlara entegre edilebildiğini ve caydırıcılığı artırıcı etkisinin özellikle ön plana çıktığını belirtti.

Dr. Veli Bakırcıoğlu ise sistemin TÜBİTAK desteğiyle geliştirildiğini ve sonradan eklenen yapay zeka modeli sayesinde saldırganın konumunun daha hassas bir şekilde tespit edilebildiğini söyledi.