“Sarayönü Yeraltı Şehri” Türkiye’nin en büyük antik yer altı şehri olabilir
Sarayönü Belediyesi’nin Pir Hüseyin Camisi yanında yaptığı yol çalışmaları esnasında meydana gelen çöküntü ile ortaya çıkan inlerin girişi 2021 yılında açılmış ardından Konya Müzeler Müdürlüğünce bölgede kazı çalışmaları başlatılmıştı.
2 yıldır yürütülen kazı ve temizlik çalışmalarıyla bir bölümü ortaya çıkarılan bölgede antik yer altı şehri keşfedildi. Konya Müzeler Müdürlüğü Arkeoloğu ve kazı başkanı Hasan Uğuz, geçmişi Roma Dönemine ait ve Ladik Mahallesi yakınlarındaki antik yerleşim alanına kadar uzanan Sarayini Antik yer altı şehrinin bu yıl keşfettikleri yeni alanlarla, mekan sayısının 30'u, yayılım alanının ise 20 bin metrekareyi bulduğunu söyledi.
Konya'nın Sarayönü ilçesinde, geçmişi henüz Roma dönemine tarihlendirilebilen "Sarayini" yer altı şehrindeki yeni keşifler, antik yerin, dönemine göre yüksek konfor alanı ve geniş imkanlar sunan yapılar bütünü olduğunu ortaya koyuyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sarayönü Belediyesi'nin işbirliğiyle yürütülen çalışmaların ikinci yılında, ilçeye de adını da eren yer altı şehrinin keşfedilen alanı 20 bin metrekareye kadar genişledi.
Domestik evsel mekanlar, bağlantılı galeriler, odayı andıran yaşam alanlarında, su kuyuları, ocaklar, atölyeler, bacalar, aydınlatma için kandil yerleri, kilerler, depolar, havalandırmalar ve niteliği henüz araştırılan mekanlar bulunan yerin geçmişi, 8. yüzyıla tarihlendiriliyor.
Konya Müzeler Müdürlüğü Arkeoloğu ve kazı başkanı Hasan Uğuz, bu yıl keşfettikleri yeni alanlarla, mekan sayısının 30'u, yayılım alanının ise 20 bin metrekareyi bulduğunu söyledi.
Yatay mimaride Türkiye'nin şimdiye kadar keşfedilmiş en büyük yer altı şehrini bulmuş olabileceklerini vurgulayan Uğuz, "Bu kadar geniş alana yayılabileceğini düşünmüyorduk. Yüzey araştırmaları sırasında burada yaşayan ihtiyarlar, çocukken burayı gezdiklerini ve çok büyük bir yeraltı şehri olduğunu söylemişlerdi. Bu yıl fark etti ki anlattıklarının yarısı çıktı. Yani diğer yarısı da doğruysa çok büyük bir alana yayılıyor."
Tarihte inler olarak bilinen yer altı şehrinin, konforundan, imkanlarından ve genişliğinden dolayı saray benzetilmesi sebebiyle "Sarayini" olarak adlandırıldığını ve zamanla Sarayönü'ne dönüşerek ilçeye de adını verdiğini kaydeden Uğuz, şöyle konuştu: "Araştırmalarımızda 19. yüzyıl Avrupalı seyyahlarının bu bölgeden Sarayini olarak bahsettiğini fark ettik. Burada yaşayan insanlar da bunu söylüyor. Buranın esas adı Sarayini. İnlerin çok geniş, konforlu, birbiriyle bağlantılı ve yüksek yaşam kalitesi sunan mimarisinden dolayı sarayı andırdığını ve bu manada Sarayini dendiği tespit ettik. Gerçekten bu yılki keşfimizde de, bir ana cadde gibi tabir edebileceğimiz çok geniş bir koridor var. Bu koridorun sağında ve solunda bir sürü galeriler var. O galerileri de birbirine bağlayan tüneller var, koridorlar var. Sarayini yeraltı şehrini diğerlerinden ayıran önemli özellik, çok fazla mekan olması, koridorların galerilerle birleşmesi ve insanlara adeta saray konforunda bir yeraltı şehri hazırlanmış olmasıdır."
Uğuz, diğer tüm alanlardan farklı olarak ilginç bir mekan keşfettiklerini anımsatarak, şöyle devam etti: "Kazılarda, kuru örme tekniğinde bazıları doğal, bazıları mimari blokların devşirilmesi şeklinde bir duvar karşımıza çıktı. İnce çalışmaya girdiğimizde yeryüzüyle bağlantılı olduğunu fark ettik. Taşları kaldırdık. Bazılarının Roma döneminde yapılmış sunak tipli mezar taşları, mezar stelleri olduğunu, bazılarının onurlandırma yazıtı, bazılarının sütun tamburu olduğunu, sütun tamburun kendi döneminde mezar stiline dönüştürüldüğünü ve bunlarla doldurulmuş bir oda olduğunu fark ettik. Burada havuz şeklinde yapılmış ahşapla üzeri kapatılmış haçı anımsatan kuzey güney yönlü bir yapı bulduk. Bu alanın ne olduğuyla ilgili çalışmalarımız devam ediyor."
Uğuz, 5-10 kilometre uzaklıkta yer altı şehrinin irili ufaklı devam ettiğini, onların da merkezle bağlantılı olabileceği yönündeki araştırmalarının sürdüğünü bildirdi.
Sarayönü cazibe merkezi haline gelecek
Sarayönü Belediyesi sanayi ve turizm alanında yaptığı hamleler ile ilçeyi Konya’nın cazibe merkezi haline getirmeyi hedefliyor.
Sarayönü’nde bulunan tarihi yapıların turizme kazandırılması için çalışmaların devam ettiğini belirten Belediye Başkanı Nafiz Solak devam eden ve tamamlanan projelerle bölgenin bir ivme kazandığını ve “Sarayini Antik Yeraltı Şehri” ile turizm açısından da önemli bir merkez haline geleceğini söyledi.
Başkan Solak Sarayönü’nün vazgeçilmezleri olarak Tarım, Hayvancılık, Sanayi ve son yapılan hamlelerle birlikte Turizminde bu kategoriye dahil edildiğini belirterek; “Sarayönümüz gerek konum itibari gerek yapılan çalışmalarla birlikte Konya’nın en gözde ilçelerinden bir tanesi. Son yıllarda aldığı yatırımlar, tamamlanan ve devam eden projelerle birlikte bir ivme yakalayan ilçemiz bir tarım ve hayvancılık kenti iken, OSB’nin kurulması ve turizm alanında ki gelişmelerle birlikte uydu kent olma yolunda ki hedeflerine emin adımlarla ilerliyor.” dedi.
