Yerel seçim sonuçları temelinde, dünden bugüne Sarayönü (4)

1973 YILI YEREL SEÇİM SONUÇLARI

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşen askeri müdahalelerin ikincisi 12 Mart 1971’de yaşanmıştır. Ordu, doğrudan darbe yapmış olmasa da, etkin bir şekilde siyasi hayata müdahalede bulunmuştur.

12 Mart askeri muhtırasından sonra yapılan ilk seçimler olma özelliğine sahip olan 1973 yerel seçimleri, 9 Aralık 1973’te yapılmıştır. Türkiye genelinde olduğu gibi Sarayönü’nde de seçimlere vatandaşların ilgisi son derece düşük olmuştur.

Yalnızca Türkiye genelinde değil, Sarayönü’nde de seçimlere katılım oranı, yerel seçimler bazında tarihi dip seviyelerinde gerçekleşmiştir.

1973 yerel seçimleri, hem Sarayönü özeli ve hem de Türkiye geneli açısından son derece önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Özellikle de Sarayönü’nde son derece dikkat çekici bulgularla karşılaşılır.

Sarayönü’nde, belediye başkanlığı seçimlerinde de üstünlük bağımsız adaydadır. Belediye meclisi seçimlerinin lideri ise yüzde 40 civarında oy oranına ulaşan TBP’dir. Oyların partilere dağılımı temelinde Sarayönü’nde ortaya çıkan durum, Türkiye genelinden çok farklıdır.

Bu seçimlerde, Türkiye genelinde CHP’nin seçmen desteğinde önemli bir yükselişin gözlemlenmiştir. Bu seçimlerin, genel oy dağılımı bakımından galibi Türkiye geneli galibi de CHP’dir.

CHP 1973 yerel seçimlerinde yerel siyasi yapıdaki gücünü, yaklaşık 10 puan civarında arttırmayı başarmıştır. Bu yükselişte, toplumsal faktörlerin yanı sıra dünyada ağırlığını hissettiren sol siyasi hareketlerin etkili olduğu söylenebilir.

Sağ kanat bu seçimlerde halen güçlü gibi görünse de Sarayönü’nde, geçmişe oranla çok büyük bir güç kaybı yaşamıştır. Bu durumda da başrolü bağımsız adaylar oynamıştır.

Sol partilerin de Sarayönü’nde, Türkiye genelinin aksine önemli bir güç kaybı yaşadığı görülür.

1977 YILI YEREL SEÇİM SONUÇLARI

1977 yerel seçimleri, 11 Aralık 1977 tarihinde yapılmıştır. Seçimlerde on bir siyasi parti yerel iktidarı elde etme mücadelesi vermiştir. Ülkeyi 12 Eylül Askeri Müdahalesi’ne götüren kaos ve karmaşa ortamında gerçekleşmiş olan bu seçimlere de seçmen seçimlere ilgisi son derece düşük olmuştur.

Seçimlere katılım hem Türkiye genelinde ve hem de Sarayönü’nde, tarihi dip seviyelerine yakın oranlarda gerçekleşmiştir. Oyların partilere dağılımı bakımından siyasi yapının şekillenişi incelendiğinde, 1977 yerel seçimlerinin, hem Türk toplumu geneli açısından ve hem de Sarayönü ilçesi açısından taşıdığı anlam ve önem daha net bir şekilde gözler önüne serilir.

Bu seçimlerin en dikkat çekici sonucu, Ecevit’in liderliğindeki CHP’nin, siyasi hayattaki yükselişinin tarihi seviyelere ulaşmış olmasıdır.

Seçim sonucu dikkatli bir şekilde incelendiğinde, yalnızca Sarayönü’nde değil, Türkiye genelindeki CHP’nin bariz üstünlüğü olanca çıplaklığı ile gözler önüne serilir.

Hem Türkiye genelinde ve hem de Sarayönü’nde, partiler bazında CHP’nin üstünlüğüne rağmen, genel siyasi yapıda, sağ siyaset anlayışının bariz bir üstünlüğü göze çarpar.

Sağ kanat partilerin 1977 yerel seçimlerinde Sarayönü’nde ulaştığı seçmen desteği, yüzde 55’i aşmıştır.

Sol siyaset anlayışının bu seçimlerdeki başarısı, Sarayönü açısından bir ilk ve son olma hüviyeti taşır.

Kaynak: SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ YAYINLARI: 8

TARİH, KÜLTÜR, SANAT, TURİZM VE TARIM AÇISINDAN ULUSLARARASI SARAYÖNÜ SEMPOZYUMU (24-26 EKİM 2014 KONYA) BİLDİRİ KİTABI

D. Ali ARSLAN (Mersin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji bölümü öğretim üyesi. Sosyolog ve Siyaset Bilimci.)

Sadettin BAŞTÜRK (Dicle Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Yeniçağ Tarihi Öğretim Üyesi, Tarihçi)

Kadir ULUSOY (Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Sosyal Alanlar Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi, Tarihçi. )

Gülten ARSLAN (Siyaset Bilimci ve Siyaset Araştırmacısı. )