Berberlik mesleğinin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Antik Mısır, Yunan ve Roma medeniyetlerinde berberlerin var olduğu bilinmektedir. Umuma hitap eden berberlerin yanı sıra, geçmiş dönemlerde varlıklı kimselerin şahsi berberleri bulunurdu.
[1]Berberlik, ilk icra edildiği zamandan bu yana insanları rahatlatan ve insana keyif veren bir meslek olmakla beraber sosyal hayatın bütününde yer almıştır. Berberlik mesleğinin ortaya çıkışı ile ilgili en eski bilgiler, İslam geleneği içerisinde, Hz. İbrahim’e dayandırılmaktadır. O zamana kadar tıraş olmayı bilmeyen insanoğlu, Allah’ın emri üzerine Hz. İbrahim’in, Hz. İsmail ve Hz. İshak’ın saçlarını kesmesiyle tıraşı öğrenmiştir.
[2]Bu yüzden Hz. İbrahim, berberlerin ilk piri, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (S.A.V.)’in saçlarını, sakal-ı şerif’ini tıraş eden Selmân-ı Pak (Farisî), berberlerin ikinci piri kabul edilmiştir.
[3]Bu sebebe istinaden birçok berber dükkânında “Her seher besmele ile açılır dükkânımız, Selmân-ı Farisîdir pirimiz üstadımız” yazan bir levha yer alır.
Berberler, geçmişte erkek saçı kesen; sakal ve bıyık tıraşı yapan meslek erbâbı iken, günümüzde ise bu görevlerin yanı sıra saç boyama, fön çekme gibi pek çok kişisel bakım ve güzelleştirme işlemlerini gerçekleştirmektedirler.”Berber”sözcüğünün Türkçe’ye Farsça’dan geçtiği tahmin edilmektedir. Aslı ise İtalyanca bir kelime olan “barbiere”dir.
Bu çalışmanın temel amacı, berberlik mesleğinin tarihsel gelişimini, geleneksel ve günümüz erkek berberliğinde tıraş geleneğini irdelemek, teknik ve kişisel bilgilerle ele alarak incelemek, birtakım fotoğraflarla görsel olarak sunmak ve belgelemektir.
Bu bağlamda Sarayönü İlçesi’nde “Berberlik Mesleğinin Tarihî Gelişimi ve Berberlerimiz”hakkında, ilk kuşak berberlerimizden günümüze değin “Berberlik” mesleğinin mahiyeti, 1. 2. 3. 4. kuşak Berberlerimiz, Kalfalar ve Çırakların Usta Berberlerden aldıkları eğitimler, çalışma koşulları ve biçimleri, kuşaklara ve dönemlere göre berberlik mesleği, malzemeleri ve daha pek çok konuda Sarayönü’lü hemşehrilerimizi aydınlatmak, bilgilendirmek, gelecek kuşakların berberlik mesleğinin önemini idrak etmesi gayesiyle bu çalışmamızı siz kıymetli hemşehrilerime takdim ediyorum.
Bu çalışmamızda, bizlere geçmişten günümüze kadar “Berberlik ve Berberlerimiz” hususunda çok kıymetli ve detaylı bilgiler aktaran Sarayönü’nde İkinci Kuşağa mensup berberimiz Hacı Türk, Birinci Kuşağa mensup berberimiz İbrahim Coşdu, Üçüncü kuşağa mensup berberimiz Nihat Türkoğlu ve hemşerilerimize teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Gerçekleştirdiğimiz mülakatlar neticesinde öğrendiğim tüm bilgileri siz saygıdeğer okuyucularıma, memleketime bir kültür hizmeti olarak aktaracağım.
Mülakatımızın büyük bir kısmını gerçekleştirdiğimiz Sarayönü’nde İkinci Kuşağa mensup Berberimiz Hacı Türk, 1951 yılında Kadınhanı Kamışlıöz’de dünyaya gelmiştir. Sarayönü’ne 1960 yılının kasım ayında ailesiyle gelen Hacı Türk, ilkokul eğitimini tamamladıktan sonra küçük yaşta, Sarayönü’nde Birinci Kuşağa mensup Berberimiz hem babası hem de ustası olanrahmetliHalil Türk’ten berberlik eğitimini almıştır.
[1]"barber." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
[2]YAYLA, M., ÇAĞDAŞ, M. (2014), Selçuk ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Dergisi,” Erkek Berberliğinde Tıraş Geleneği ve Damat Tıraş Önlüklerinin Teknik ve Süsleme Açısından İncelenmesi” Haircut Tradition in Male Hairdressing and Research of Groom Haircut Apron in Technical and Ornament Aspects, s.499-502
[3]"İslam Ansiklopedisi, İbrahim Hatiboğlu". 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2015.
